Pszczoła nie tylko miodna. Poznaj też pszczoły samotnice! Sprawdź, czy wszystkie pszczoły żądlą i które są pożyteczne

Pszczoła przeważnie kojarzy nam się z gatunkiem, który żyje w rojach i od którego pozyskujemy miód. To pszczoła miodna, ale jest ona tylko jednym z gatunków pszczół. A tych tylko w Polsce żyje około 470 gatunków! Na całym świecie jest ich około 20 tysięcy. Do rodziny pszczołowatych należą również trzmiele.

Pszczoła miodna to gatunek, który najczęściej po prostu utożsamiamy z pszczołą. A jest pod kilkoma względami wyjątkowy. To owady społeczne, które żyją w dużych grupach o złożonej strukturze społecznej, z jedną królową-matką i robotnicami, których może być nawet 50 tysięcy oraz mniejszą liczbą samców, zwanych trutniami.
Jest to również jeden z bardzo niewielu gatunków owadów udomowionych przez człowieka i hodowanych z myślą o pozyskaniu konkretnych produktów – przede wszystkim miodu, ale cenione są także inne pszczele produkty, takie jak:

• propolis (kit pszczeli),
• mleczko pszczele,
• wosk,
• pierzga.

Ale w naszych ogrodach można spotkać też sporo dzikich pszczół, które od miodnych różnią się nie tylko szczegółami wyglądu, ale przede wszystkim – trybem życia. Wiele z nich to tak zwane pszczoły samotnice, które nie tworzą rojów, ale żyją samotnie, choć niektóre gatunki są „towarzyskie” i zakładają gniazda w pobliżu „sąsiadek”. Takie pszczoły samotnice gniazdują w ziemnych norkach, szczelinach murów czy drzew, często też w pustych łodygach traw itp. Składają tam jaja, z których wylęga się samce i samice, ale nie ma podziału na robotnice i królowe, a pszczoły same karmią swoje młode.
Do pszczół samotnic należą m.in. popularne murarki. Samotnie żyją także pszczolinki oraz niezwykle rzadkie tzw. czarne pszczoły, czyli zadrzechnie fioletowe, które przez pewien czas uważano za wymarłe w Polsce (wróciły w ostatnich latach).

Wszystkie gatunki pszczół są niezwykle pożyteczne. Wprawdzie, poza pszczołą miodną, nie dostarczą nam miodu, jednak wszystkie zapylają rośliny. A różne dzikie gatunki bywają nawet wydajniejsze niż utożsamiane z pracowitością pszczoły miodne. To zaleta, które nie można przecenić, bo nawet jeśli nie korzystamy bezpośrednio z wszystkich owoców, to dzięki nim trwają i rozmnażają się rośliny.
Na dzikie pszczoły w ogrodach warto więc „chuchać i dmuchać”, zapewniając im spokój, ale też odpowiednie warunki. Nie używajmy niepotrzebnie chemicznych środków ochrony roślin, a nawet ekologiczne stosujmy wtedy, gdy pszczoły przestają pracować. Sadźmy i siejmy jak najwięcej kwiatów, które będą kwitły od wiosny do jesieni. Warto też zostawić dziki zakątek w ogrodzie, gdzie pszczoły samotnice znajdą schronienie. Wieszajmy lub stawiamy domki dla owadów, w których dzikie pszczoły chętnie zamieszkują (niestety tracą naturalne siedliska, takie jak niekoszone łąki, zarośla itp.).

Polecamy: Posadź rośliny miododajne. Polecamy piękne kwiaty, które ozdobią ogród i nakarmią pszczoły

Samice znakomitej większości gatunków pszczół mają żądła. Choć np. królowe pszczoły miodnej korzystają z nich… tylko do walki o władzę z innymi królowymi. Jednak to właśnie pszczoły miodne należą do gatunków, które stosunkowo najczęściej używają żądeł. Jednak zwykle robią to tylko w obronie własnej lub ula, tym bardziej, że po użyciu żądła giną.
Zupełnie nieskore do ataku i żądlenia są pszczoły samotnice, pomimo że niektóre gatunki, jak np. murarki mogą żądlić wielokrotnie (ich żądła nie mają zadziorów i nie pozostają w skórze ofiary). Są jednak łagodne i użądlenia możemy się spodziewać jedynie jeśli np. przygnieciemy taką pszczołę. Podobnie jest z okazałymi i groźnie wyglądającymi „czarnymi pszczołami” – również ich niesprowokowanego ataku nie musimy się obawiać. Trzeba natomiast wiedzieć, że pszczoły mają jad, który dla uczulonych osób może być niebezpieczny.
Są też gatunki pszczół pozbawione żądeł, jednak nie występują w Polsce (ani w Europie). One jednak potrafią gryźć za pomocą żuwaczek.